potrzeba dewiz na zakup ekwipunku i materiałów, dostępnych jedynie na Zachodzie. Nie dostarcza ich wprawdzie eksport ropy do krajów bloku sowieckiego, ale zabezpiecza korzyści, jakie daje nafcie jej uprzywilejowana pozycja w wymianie towarowej.<br>Penetracją sowiecką, zwłaszcza do krajów Europy Zachodniej, zaniepokoiły się światowe koncerny naftowe, biorąc pod uwagę wzrastające nadwyżki eksportowe Związku Sowieckiego i jego możliwości konkurencyjne nie oparte o kalkulację handlową. Sowiety utrzymują się na zdobytych rynkach zachodnich kosztem poważnych obniżek cen. W roku 1955 kraje zachodnie płaciły średnio za baryłkę ropy sowieckiej $ 2.16. Cena ta obniżała się systematycznie, aż w r. 1962 spadła do $ 1.36 loco granica