czynników pierwotnych i wtórnych, które zmieniając reakcje postrzeżeniowe wypaczają uzyskany obraz. Czynniki te można ogólnie podzielić na: somatyczne - związane ze specyfiką funkcjonowania pola asocjacyjnego mózgu, wiekiem obserwatora, stanem jego zdrowia itp., środowiskowe - wywołane przez naturalne czynniki zewnętrzne, socjalne - wynikające z uczestnictwa w grupie oraz wyobrażeniowe - powstające na skutek przewagi odczuć emocjonalnych maskujących i zniekształcających rzeczywistość. Między tymi czynnikami nie ma ścisłych rozgraniczeń, nieraz pobudzają się one wzajemnie, niemniej zawsze prowadzą do deformacji percepcji lub jej zakłócenia. Funkcją pola asocjacyjnego mózgu nie jest ścisłe odwzorowanie postrzeganej rzeczywistości, lecz jej porządkowanie z punktu widzenia potrzeb osobniczych i grupowych człowieka jako gatunku biologicznego. Wiele