naszych przodków. To co im wydawało się szczytem zawiłości, nam jawi się jako dziecinna zabawka. Oczywiście, możemy patrzeć na przeszłość oczami historyków. Przyznamy wtedy, że "jak na swój czas" Dante (czy Sokrates, czy Szekspir) byli niebywale głębocy i pomysłowi. Ale przecież nie tak czytamy dzieła naprawdę.<br>Naprawdę czytamy książki bez encyklopedii i podręczników. Jeśli więc spojrzymy na Dantego bez taryfy ulgowej, tak jak patrzymy na współczesnych - musimy przyznać, że nie umywa się on nawet do dzisiejszej mądrości i wrażliwości.<br>A z tego wniosek melancholijny: że ja w żaden sposób nie mogę przebić się do tego człowieka przez utwór. Gdyż on, ujęty