łódzkiego zgłaszali się zarówno podupadli majstrowie i czeladnicy miejscowi, jak też dopiero co przybyli z Zachodu tkacze i inni fachowcy. Rosnącego kontyngentu, zwłaszcza sił niekwalifikowanych, dostarczała proletaryzująca się wieś. W zagłębiach: Staropolskim i Dąbrowskim, większość robotników stanowili komornicy i bezrolni z dóbr górniczych; z nich stosunkowo szybko wyłonić się miała fachowa kadra górników i hutników, w której zawód stał się zwyczajowo dziedziczny w rodzinie.<br>W 1817 r. rząd zorganizował tzw. Korpus Górniczy, obejmujący ogół personelu rządowego przemysłu ciężkiego w obu Zagłębiach. Wstęp do Korpusu był dobrowolny, ale wystąpić zeń nie było wolno; za to górnik "przysięgły" wolny był od pańszczyzny, czynszów