w swoich wzmiankowanych już obydwu "notatnikach" do konstatacji, że stan wojenny nie objawił mu niczego, czego nie znałby z najnowszej historii, i że należy tę historię opisać od nowa, od wojny, co też uczynił w Początku oraz dwóch kolejnych powieściach: Dzień, noc i dzień, Autoportret z kobietą. Okres po 13 grudnia unaocznił mu jedynie zdolność Polaków do podłości: <br>&lt;gap&gt;<br> W związku z tym postanowił dokonać swoistej rewizji naszej mitologii i nie unikać żadnego polskiego wstydu. W Początku wyraża się to w szczególnym i śmiałym wyeksponowaniu problematyki żydowskiej.<br> Samochwalczym stereotypom narodowym Szczypiorski nie potrafił jednak przeciwstawić niczego poza repertuarem mniej chwalebnych "polskich życiorysów