literatury poprzez filozofię i etykę do polityki. Jest jednak rzeczą znamienną, że retoryce i gramatyce humaniści przyznawali rolę nadrzędną, rolę hegemona nad filozofią i moralnością, prawem i medycyną.<br>Tę oryginalną i śmiałą myśl najpełniej wyraził Lorenzo Valla (ok. 1407-1457), jeden z najwybitniejszych umysłów &lt;foreign lang="it"&gt;quattrocenta&lt;/&gt;, twórca filologicznego kierunku we włoskim humanizmie. W dialogu &lt;name type="tit"&gt;De libero arbitrio&lt;/&gt; (O wolnej woli) odsuwał z niechęcią - jako uzurpacje racjonalizmu - usiłowania teologów, którzy roztrząsali problem stosunku wszechwiedzy Boga i wolnej woli człowieka. W innych pracach dowodził nieautentyczności tzw. dokumentu donacyjnego cesarza Konstantyna, na którym papieże opierali swe roszczenia do władzy, występował przeciw zakonom i życiu kontemplacyjnemu