roku.<br>Nakłada się na to wszystko jeszcze spór filozoficzny, kontrowersja dwóch doktryn filozoficznych, jednakowo wszakże zagrożonych przez doktrynę kościelną, panującą i obowiązującą. A więc skłonną do obrony swych racji za pomocą aresztowań i palenia żywcem.<br>Jedną z tych teorii była filozofia Kartezjusza, który sam o sobie powiada larvatus prodeo, zamaskowany idę naprzód, i który w końcu woli opuścić Francję. Drugą są poglądy tak zwanych libertynów, ustawicznie podejrzewanych o ateizm, czyli przestępstwo, a zgrupowanych pod nazwą Tetrady ze słynnym Gassendim na czele. Byli to przeciwnicy kartezjanizmu, miłośnicy Epikura, znawcy Lukrecjusza, zwolennicy włoskiej renesansowej filozofii przyrody. Uczonych tych, oddanych najrozmaitszym zainteresowaniom naukowym, od matematyki