wola, żeby być sobą, nic więcej". Dodawał więc zaraz: "Nędzny paliatyw! Jeszcze jedna formuła!" (Dz IV 72) Albowiem tę "pustą" wolność, do której dotarł, miał dopiero zaprząc do najtrudniejszej roboty.<br>Dopiero bowiem po geście odrzucenia rozwija się u Gombrowicza proces przeciwny: proces powolnego przyswajania odrzuconej, poniżonej lub wyśmianej formy (wartości, idei, przedmiotu). Odrzucona o tyle, o ile przyszła z zewnątrz, dana forma (wartość, idea) będzie w końcu uszanowana pod warunkiem, że zostanie wewnętrznie uznana. Uznana zaś oznacza - przemodelowana, przekształcona tak, aby mogła zostać uznana za własną. "Uzyskać dystans do formy" to zaopatrzyć ją niejako we współczynnik odwoływalności: tym samym utraci ona