bezsensem. Odkupienie człowieka staje się odkupieniem świata.<br>Nie odważam się twierdzić, że dzięki Odkupieniu historia ludzkości została skierowana na drogę nieustannego wznoszenia się, że musi już teraz zdążać ku swemu Złotemu Wiekowi, który kiedyś nieuchronnie nastąpi. To byłaby utopia i traktowanie Odkupienia na sposób mechaniczny. To byłoby robienie z Chrystusa ideologii do manipulowania historią. Właśnie z tego rodzaju "historycyzmami" tak zacięcie walczył Popper w imię wolności człowieka i w imię "otwartego społeczeństwa".<br>Historia ludzkości musi rozgrywać się w każdym człowieku. Nie ma innego wyjścia. Jeżeli całość zgniata osobę, zaczyna się panowanie absurdu. Odkupienie dotyczy ludzkości, ale w pojedynczych jej członkach. Ono