Polskę można wywalczyć pracą ducha i na drodze ofiary. Według Brzozowskiego w perspektywie nowego wieku było to już tylko piękną utopią i złudzeniem poetów. Polska mogła się odrodzić tylko wolą i siłą polskiej pracy. Z tego punktu widzenia jeszcze surowiej oceniał Brzozowski Młodą Polskę. To bowiem, co w romantyzmie było iluzją, ale iluzją szczerą, najczystszą wiarą i najgłębszym przekonaniem, w Młodej Polsce było już tylko pozą, wmówieniem, udawaniem. Męka romantyków była autentyczna, wszystkie udręczenia i pesymizmy modernistów były jedynie imitacją, pozorem prawdy. Dlatego dramat romantyków nazywał Brzozowski Golgotą, dramat neoromantyków polskim Oberammergau, a więc tylko teatralnym upozorowaniem rzeczywistego cierpienia.<br>W literaturze