gry politycznej. Dla każdego rządu poważnym problemem jest duża grupa wyborców po sześćdziesiątce. Już w 1918 r. niemiecki ekonomista Joseph Schumpeter wspomniał (w artykule "Die Krise des Steuerstaads") o socjologii fiskalnej, wskazując, że problemy społeczne i gospodarcze w ostatecznym rachunku stają się problemami finansowymi. Pierwsze "solidarnościowe" rządy próbowały ograniczyć skalę indeksacji emerytur, ale zakończyło się to upadkiem rządu Hanny Suchockiej. Skutkiem przypisania milionów ludzi do systemu świadczeń społecznych było w pierwszej połowie lat 90. naruszenie systemu ubezpieczeń. Tylko przez pięć lat liczba emerytów i rencistów wzrosła o 2 mln, czyli prawie o 30 proc. Efektem było załamanie już i tak niewydolnego