do uczynienia przyszłości inną od przeszłości. Nie mamy na czym polegać oprócz naszej wyobraźni i inicjatywy. Są to niebezpieczne sugestie, bo proponują eksperyment społeczny, mogący przynieść katastrofę. Oświecenie proponowało jednak społeczny eksperyment, który także mógł być katastrofą, a nią nie był. W przedoświeceniowej, religijnej kulturze było wiele okropności, na przykład inkwizycja. Także w kulturze oświeceniowej było ich wiele, na przykład jakobini. W pragmatycznej kulturze będą zjawiska, które okażą się paskudne. Żadna z tych kultur nie jest odporna na perwersje, fanatyzm itd.</><br><br><who3>- Czy to oznacza, że pan jednak ocenia kultury i społeczeństwa?</><br><br><who4>- Jak mógłbym tego uniknąć? Nawet gdybym chciał, nie potrafiłbym przestać