wolą, i wówczas dzieje są rezultatem naszych poczynań, skądinąd znanych wszechwiedzącemu z góry.<br> W obu przypadkach, choć dla odmiennych przyczyn, pozostaje problem, na który zwrócił uwagę w jednym ze swych ostatnich artykułów ks. Tischner. Napisał on mianowicie, że po Endloesung kwestia teodycei powinna wyglądać inaczej niż przed. Wyrażając to w innych słowach: jak rozumieć istnienie zła po doświadczeniach obozów zagłady i obozów przymusowej pracy w kopalniach na północ od 65 równoleżnika. Można wyobrazić sobie odpowiedź taką, że w gruncie rzeczy między "czarną śmiercią" w średniowieczu a praktyką totalitaryzmu w XX w. nie ma różnicy. Każda epoka ma swoją grozę i tylko swoją