i wyzwolenia <br><br>Polski, miała okazać się trudna do rozstrzygnięcia. W wielu środowiskach sympatyzujących z socjalizmem trwał żywo patriotyzm polski; w niejednym środowisku robotniczym pielęgnowano tradycje powstania styczniowego. Tradycje te pozostawały jednak obce innym odłamom klasy robotniczej: bądź nieuświadomionym narodowo, bądź też - niepolskiego pochodzenia. Pierwsi socjaliści polscy wychowani byli w praktyce internacjonalizmu, współpracowali na co dzień z towarzyszami rosyjskimi i niemieckimi. Odcinali się jak najbardziej stanowczo od solidarystycznych, w ich przekonaniu szkodliwych, tradycji powstań narodowych. W konkretnej rzeczywistości schyłku lat siedemdziesiątych nie dostrzegali miejsca dla niepodległej Polski, sami zaś łudzili się wiarą w bliską rewolucję światową, która usunie także ucisk narodowy Polski