rozgląda się dokoła, szukając, kto z nim razem będzie klaskać... Słowem, pragnienie komunikacji poprzedza uznanie wartości. Dobrze już widać, dokąd zmierza Gombrowicz. Jeżeli ludzie uznają moje dzieło za urodziwe, zalśni ono wszystkimi kolorami piękności. Jeżeli słuchać będą moich pouczeń, stanę się mędrcem. Po co się łudzić, po co oszukiwać, twierdząc, jakoby sztuka służyła pięknu, mądrości, sprawiedliwości... albo zbrodni, jak chcieli wszelkiej maści sataniści, od romantyków do Geneta? Sztuka służy tylko ludziom. Wszystkie wartości - zarówno harmonii i cnoty, jak buntu i zbrodni - nie są niczym innym jak znakami przewagi i uległości, znakami, którymi ludzie bawią się i kształtują wzajemnie.<br>Byłoby inaczej, gdyby