Hiszpania bez swych południowych przedłużeń nie wchodzi z przybyszem w bliższy, intymny stosunek, rozchyla tylko dla niego drzwi, ale jej wnętrze, jej atrium pozostaje dla turysty zamknięte. Trzeba dopiero zobaczyć afrykańską spiekotę Andaluzji, trzeba zobaczyć absolutną jałowość połonin na wyprażonych Sierrach koło Murcii i Almeria, trzeba obejrzeć troglodytów czyli mieszkańców jaskiń koło Guadix, cyganów na Sacromonte w Grenadzie, by zdać sobie sprawę, że recepty, doskonałe dla Szkocji i Walii, czy Bayerischer<br><br>&lt;page nr=87&gt; Wald, czy nawet dla województwa krakowskiego, muszą w Hiszpanii zawodzić.<br>W 1947 roku Hiszpania była państwem policyjnym, zacofanym, tępym, nieprzyjemnym; jej reżym był dla mnie obmierzły. Moim mentorem w Hiszpanii