społecznych. W każdym społeczeństwie występują zjawiska uważane za negatywne i szkodliwe społecznie, jakkolwiek przekonanie o ich szkodliwości może być mniej lub bardziej powszechne. Każde społeczeństwo ma pewien system przyjętych zasad i norm społecznych, według których określony typ zachowań oceniany jest jako prawidłowy, jeśli jest z tymi normami zgodny, lub dewiacyjny, jeśli jest z nimi sprzeczny. Normy społeczne rozumiane są przy tym w dwojakim przynajmniej znaczeniu. Po pierwsze, jako subiektywne przeświadczenie o konieczności określonego zachowania, po drugie, jako zbiór zakazów i nakazów adresowanych do jednostki ze świata zewnętrznego a wynikających z norm prawnych, etycznych, obyczajowych. Nie ulega wątpliwości, że zachowania ludzi determinowane są