moskiewskie było już wtedy niekwestionowanym ośrodkiem politycznym północno-wschodniej Rusi. Dookoła niego skupiały się nadzieje wszystkich, którym obrzydły ustawiczne wojny między Rurykowiczami i którzy marzyli o zrzuceniu nienawistnego jarzma tatarskiego. Tradycja ludowa, z której później miały powstać byliny - opowieści o dawnych bohaterach, a także kontynuowane po klasztorach i ośrodkach katedralnych latopisarstwo, podtrzymywały pamięć o świetności dawnej Rusi Włodzimierza Świętego i Jarosława Mądrego, zniszczonej przez bisurmanów. Władca Moskwy, pogromca Mamaja na Kulikowym Polu, stał się naturalnym przywódcą tworzącego się narodu. Naród ten kształtował się w dążeniu do wyzwolenia spod obcego panowania. Jego wyższe warstwy zmierzały też do odbudowy świetności Rusi w dawnych