Podstawowym założeniem omawianej zasady jest uzasadnione traktowanie określonych kategorii jakościowych, a głównie kategorii cechy, jako zmiennych losowych.<br>W badaniach jakości przedmiotów prowadzonych w aspekcie diagnostycznym, prognostycznym lub postulatywnym, ze względu na losowość można wyróżnić trzy typy cech (por. rysunek 1.3):<br>- deterministyczne, charakteryzujące się jednoznacznością i pewnością wystąpienia stanów cech,<br>- losowe o znanych rozkładach, dla których znane są wartości prawdopodobieństwa wystąpienia wszystkich możliwych stanów cech,<br>- losowe o nieznanych rozkładach, co oznacza brak wiedzy lub brak prawidłowości w zakresie występowania stanów cech.<br>Zasada probabilistyki znajduje coraz powszechniejsze zastosowania w praktyce. Jest propagowana w formie zaleceń wykorzystywania metod statystycznych w kontroli jakości, sterowania