argument przeciwko Gorbaczowowi. Czy polegał on na zdolności systemu do samoregulacji, czy chciał "reformować to, co niereformowalne"? Wręcz przeciwnie: nieraz oświadczał, że pieriestrojka nie jest zwykłą reformą, ale rewolucją, zmierzającą ku zastąpieniu istniejącego systemu innym, opartym na gospodarce rynkowej i pluralizmie form własności. To zaś, czy połączenie gospodarki rynkowej z luźno rozumianym demokratycznym socjalizmem było rzeczą realnie możliwą, pozostać musi sprawą otwartą. Przygotował własną klęskę I wreszcie sprawa dla nas najważniejsza - sprawa wolności. Nawet najmocniej ugruntowane przekonanie o całkowitym i nieuchronnym fiasku gospodarczych reform Gorbaczowa nie może uzasadnić poglądu, że pieriestrojka nie odniosła sukcesu w nadawaniu systemowi "ludzkiej twarzy", czyli w