w konkretnych losach występowały elementy ciągłości i powtarzalności. Mógł Władysław Bartoszewski dopisać swoje wspomnienie z internowania do pamiętnika więźnia czasów hitlerowskich i stalinowskich; mogła - w całkiem innej konwencji - Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz do halucynacyjnych wspomnień wojennych z dzieciństwa spędzonego na Litwie dopisać opowieść o tej ostatniej "wojnie", jakby też mało rzeczywistej, mało prawdopodobnej, bo - w świetle opowieści - wojnie wypowiedzianej głównie chorym i słabym, ginącym z powodu utrudnień w niesieniu im pomocy.<br> Sproblematyzowane odniesienie współczesnego doświadczenia do historii przekraczało jednak kompetencje świadectwa: takiego, jakie zostało ukształtowane przez potrzebę przeżycia i uwznioślenia historyczności chwili. Jego swoista literackość dyskwalifikowała je także jako ewentualny "surowiec" literatury czy