zrodziła zło, i płynących z tego dywagacji: kto jest winien rozdarcia Kościoła - czy był to rezultat nadużyć popełnianych przez eminentnych ludzi Kościoła tamtego czasu, czy też pycha odrywających się od katolickiej jedności protestantów. Papież - znów mamy teologiczne odczytywanie historii - wielekroć nawiązuje do myśli, że może również poprzez naszą skończoność i małość, które doprowadziły do Reformacji, Opatrzność Boża wprowadziła pewien element dobra, wielobarwności wzbogacającej życie całego Kościoła. Nie jest to więc katolicki triumfalizm. Podobnie odnosi się Jan Paweł II do prawosławia. <q>„Z perspektywy dnia dzisiejszego - napisze w Orientale lumen - widzimy, że prawdziwe zjednoczenie jest możliwe pod warunkiem pełnego poszanowania godności drugiego