akcentowano rozdźwięk między niechętnym wszelkiemu "teoretyzowaniu" praktycyzmem a romantycznymi uniesieniami, połączonymi z metafizyką, co filozof uważał zresztą za szczęśliwe połączenie, strzegące przed przyziemnością i obniżeniem ideałów. Można by uznać za ilustrację owej tezy "hamletyzującego" kupca Wokulskiego, w którym zbiegł się romantyzm młodości z gorzką lekcją <name type="tit">Realpolitik</>. Ten kapitalistyczny <name type="tit">self-made-man</> nie ulega jednak na trwałe naciskowi mieszczańskich cnót, które zakładały życiową mierność i przeciętność, sugerowaną między innymi przez rozpowszechniony i u nas "<orig>franklinizm</>", radzący dochodzić do zamożności dzięki systematycznej pracy połączonej ze skromnością. Obracało się to w kręgu "zdrowego rozsądku" z dodatkiem etyki surowego obowiązku, inspirowanego przez purytanizm na Zachodzie