znajdujemy w Fenomenologii ducha, są dla nas szczególnie cenne. Obydwa mają charakter uniwersalny, to znaczy ważny dla każdego etapu ewolucji. Dopiero na fundamencie właściwości uniwersalnych pojawiają się rysy charakterystyczne poszczególnych etapów. Hegel pisze: <q>Kiedy myślę, jestem wolny, ponieważ nie jestem wtedy u nikogo innego, ale jestem bezwzględnie u siebie (<foreign lang="ger">bei mir selbst</>), a przedmiot, który jest dla mnie istotą, jest moim bytem dla mnie w nierozdzielnej ze mną jedności. Mój ruch w pojęciach jest ruchem we mnie samym</>. I dalej: <q>Wolność jest sama w sobie negatywnością i jako taka musi przed nami wystąpić</>. Zwróćmy najpierw uwagę na rdzeń pierwszej formuły: <q>jestem