dzieła muzycznego <br>nie może stanowić <br>kryterium przesądzającego ­ zwłaszcza a posteriori ­ o ocenie utworu. Dotyczy <br>to także kryterium funkcji liturgicznej ­ istotnego aspektu genetycznego interesującego <br>nas gatunku, w odniesieniu do XX-wiecznej kompozycji mszalnej. Równocześnie <br>trudno zaprzeczyć, że funkcja i styl dzieła muzycznego są ze sobą ściśle związane, <br>czego ­ w przypadku twórczości mszalnej ­ nie ma potrzeby uzasadniać. Spośród <br>analizowanych mszy pokaźna grupa należy do cykli, które z założenia były komponowane <br>jako msze użytkowe i ­ co więcej ­ ich funkcja liturgiczna wiązała się z określonym <br>stylem i poetyką. Związek ten można próbować uzasadnić oddziaływaniem historyzmu <br>muzycznego, w szerokim rozumieniu tego słowa, bez pejoratywnego zabarwienia <br>terminu