sił produkcyjnych w rolnictwie Kongresówki stał się nieco szybszy po powstaniu listopadowym, choć trudno tu jeszcze mówić o zmianach jakościowych.<br>Wzrastała powierzchnia gruntów ornych (34% powierzchni kraju w 1820, 50% w 1865 r.). Było to nieco więcej niż w Galicji (46%), mniej niż w Poznańskiem (60%).<br>Ziemi ornej przybywało głównie na skutek wycinania lasów i meliorowania nieużytków.<br>Podwoiła się w tych samych latach powierzchnia zasiewów, w jakiejś mierze na skutek ustępowania trójpolówki, i kilkakrotnie zwiększył się zbiór kartofli (3,2 mln korcy w 1822, 15 mln w 1843 r.). Produkcja zbóż zaczęła rosnąć szybciej dopiero od połowy stulecia, w związku ze zwyżką