najlepiej jest interpretować jako efekt paternalizmu planisty lub jego zabiegów o poparcie wyborców. Z takiego stwierdzenia wynikałoby, że gdyby tylko planiści zajęli twardsze stanowisko - w najlepszym razie uzależniając subsydiowanie przedsiębiorstw od spełnienia określonych warunków - byłyby możliwe twardsze ograniczenia budżetowe. Jest jednak rzeczą wątpliwą, czy planiści byliby w stanie uzyskać kiedykolwiek na tyle silną władzę, by móc dyktować warunki, gdyż zbyt wiele spraw wymagałoby ścisłej kontroli. Bez woli współpracy ze strony przedsiębiorstw, planiści niepopulistyczni - nawet najtwardsi w negocjacjach - nie byliby w stanie przeforsować swojego dyktatu. To nie planiści przyjmują postawę paternalistyczną z własnego wyboru: w rzeczywistości są oni uzależnieni od życzeń tych, którzy