na jesieni 1910 r. w Moskwie. Do tego czasu zdawałem co roku jako ekstern &lt;orig&gt;egzamina&lt;/orig&gt; w gimnazjum w Homlu i przechodziłem z jednej klasy do następnej. Nie miałem rodzeństwa, a krewni z dziećmi przyjeżdżali do nas tylko latem, wobec czego byłem odizolowany od kontaktu z młodzieżą. W gimnazjum, które ukończyłem na wiosnę 1912 r., należałem do kilku najlepszych uczniów w klasie. przy czym wyraźnie ukształtował się charakter moich uzdolnień. Ja - Polak - byłem w moskiewskim gimnazjum najlepszym uczniem w klasie z języka rosyjskiego i historii, natomiast wiele trudności sprawiała mi matematyka i fizyka.<br> Po uzyskaniu matury, zgodnie z życzeniem ojca, obrałem wyższe studia