wypowiadając wojnę własnemu narodowi i nie mając przy tym w rękawie ani jednej karty jakiegokolwiek pozytywnego programu.<br><br>&lt;gap reason="sampling"&gt;<br><br>W tym miejscu pojawia się naturalnie inne pytanie: czy wobec tego utworzenie Solidarności było konieczne? Może byłoby lepiej, gdyby Polska pogodziła się ze swoim totalitarnym przeznaczeniem? Moja odpowiedź na to pytanie będzie znowu nader prosta. Tak, utworzenie Solidarności było konieczne. Było, mówiąc ściślej, zarazem "niemożliwe i konieczne", jak ujął to jeden z przywódców Solidarności na długo przed Grudniem 81. Pomimo niejakiego powierzchownego optymizmu każdy w Polsce był świadom podejmowanego ryzyka. Ale też każdy był równie świadom, że nie da się już żyć pod wodą