techniki, bardziej - na narastającej i ujawnianej na scenie mocy przeżyć duchowych.<br>Sztuki teatralne Wiktora Hugo stanowiły rodzaj zapory dla ówczesnego widowiskowego efekciarstwa (znanego świetnie choćby z przedstawień w Cirque Olympique), także przez to, że o wiele większe znaczenie przypisywał niuansom gry aktorskiej i kreacji obrazu niż dynamice scenicznych efektów. Hugo nadto jako bodaj pierwszy XIX-wieczny autor nie ugiął się pod presją wymagań teatru, nie zrezygnował z walki o zachowanie właściwego kształtu swoich dzieł na scenie, i teatru (przez aż piętnaście lat) nie porzucił, jak to czynili wszyscy ówcześni wybitni poeci.<br>Efektem stawało się ubożenie tekstów, można rzec mocniej: dramat, którego