identyfikowane, a pomijane przez koncepcję klasyczną. <page nr=111> Oceniający (lub audytoryjny) układ odniesienia jest pojęciem, które obejmuje swym zakresem takie zjawiska jak: presja opinii publicznej i wzorów uważanych w danym środowisku za obowiązujące; zinternalizowane poczucie odpowiedzialności przed określoną osobą (osobami), żywe nawet w przypadku niezgodności własnych wartości z tymi, które ona uznaje; nadzieja na sławę a więc zorientowanie na bardzo szerokie grupy ludzi lub nawet ludzkość jako całość itp. Analizując rzecz na przykładzie, wyobraźmy sobie, że młoda, niezamężna dziewczyna spodziewając się dziecka rozważa różne aspekty swej sytuacji. Gdy zastanawia się ona nad etyczną stroną przerywania ciąży, jej opinia wyznaczona jest zapewne w znacznej