kościelnych ewangelickich i katolickich, dostosowanych do granic dwóch państw niemieckich (oczywiście bez naruszania treści religijnych obydwu Kościołów przez te tendencje) nabrały z różnych zresztą względów - charakteru nieodwracalnego.<br>Pojawiły się już, na szczęście, w protestantyzmie wschodnioniemieckim głosy, a będzie o nich jeszcze mowa niżej, które dostrzegają, że pogoń za spełnianiem roli namiastek jedności politycznej Niemiec nie jest podstawowym zadaniem Kościoła ewangelickiego w Niemczech, ba, co więcej, że zapatrzenie się w tę rolę nie może na dłuższą metę pozostać bez szkody dla narastających nowych zupełnie zadań duszpasterskich w NRD.<br>Również Kościołowi katolickiemu wpływy II Soboru Watykańskiego ułatwią zapewne nowe spojrzenie na tę sprawę