wizyta Jana Pawła II na Ukrainie (2001). Większość ukraińskich Kościołów wezwała do jedności i pokoju, kiedy zaostrzył się obecny kryzys. W dniach pomarańczowej rewolucji nie to jednak jest najważniejsze. Jej zgniecenie prawdopodobnie zamroziłoby te dyskusje, tak potrzebne w tworzeniu nowoczesnej świadomości narodowej.<br><br>Ważniejsze jest to, czy obecne wydarzenia skonsolidują ukraiński naród polityczny, czyli wspólnotę obywatelską ponad podziałami etnicznymi, językowymi, kulturowymi i religijnymi. Publicysta Mykoła Riabczuk pisał rok temu w "Przeglądzie Politycznym", że w istocie jest wiele "Ukrain", ta "lwowska" i "doniecka" są po prostu najbardziej widoczne. Widoczna jest też walka "rusofilów" z "ukrainofilami", choć obie te grupy to mniejszość w społeczeństwie