przyjęte w pewnym momencie wzorce estetyczne bywają szybko porzucane nim jeszcze zdołały ujawnić wszystkie swoje możliwości. Na emigracji natomiast wydaje mi się ów rytm doświadczania historii być bardziej zharmonizowany, nawet monochromatyczny w swych jakościach, różne zaburzenia tektoniczne współczesnej historii mniejszy mają udział w kształtowaniu kultury literackiej, jej rozwój ma charakter naturalnie ewolucyjny, a nie skokowy. Gdy zebrać razem wszystkie tego rodzaju spostrzeżenia, to ujawni się wewnętrznie niesymetryczny rysunek obu nurtów. Są one z pewnością względem siebie komplementarne, wzajem się uzupełniają, ale też zachowują sobie tylko właściwe jakości. Wszystko to jednak winno być przedmiotem pogłębionych studiów, dopiero wówczas będzie można mówić na