wydarzeniu: w 1548 r. zmarł pod Padwą adwokat, Francesco Spiera, ongi luteranin, który pod wpływem duchowieństwa katolickiego rewokował i wrócił na łono Kościoła. Na pozór nic w tym zdarzeniu nie było niezwykłego, Polska niebawem miała oglądać serie takich nawróceń. Ale we Włoszech luteranizm był znacznie mniej popularny niż na Północy, nawrócenie Spiery było dla reformacji zbyt poważną stratą, by mogło nie wywołać poruszenia. Ponieważ Spiera skonał w mękach, pojawiać się zaczęły rozprawki dowodzące, że zaprzaniec został za zdradę surowo przez Boga ukarany. Polska Historyja o Spierze jest kompilacją czterech traktatów na ten temat, kompilacją zręczną, wplatającą w tok polemiki fragmenty, nieraz