wymaganym standardem ekwipunku bojowego. Był to środek dyscyplinujący podjęty w obliczu rozprzężenia. Na długo przed 750 r. najubożsi Longobardowie stawali na wyprawy pieszo, zbrojni w łuki i strzały, drobni posiadacze - konno, z tarczą i włócznią, a możni co najmniej we dwa konie, z ekwipunkiem pancernego jeźdźca. Wyposażenie wojenne było od niepamiętnych czasów sprawą prestiżu, widomą oznaką pozycji społecznej. Kiedy osłabło oddziaływanie tego wzoru tradycyjnej kultury na zachowania społeczne, król Astulf zdecydował się wesprzeć stary zwyczaj administracyjnym nakazem. Ani jednak Astulf, gdy normował standard uzbrojenia, ani Liutprand, gdy przeciwstawiał się zbyt licznym zwolnieniom uboższych wojowników od stawania na wyprawy, nie zamierzali reformować