tradycyjnych rytuałów honoru. Lecz jazda na damach, jeszcze przed chwilą wzbroniona, stała się wskazana (jeśli nie konieczna). Została już zagarnięta, przyswojona przez społeczną regułę! Markiz będzie więc miał do czynienia "z nie mniej niż trzydziestoma sześcioma przeciwnikami". Godne uwagi, że w nowym zwyczaju Gombrowicz nie widzi wyzwolenia instynktu czy zwycięstwa nonkonformizmu: przeciwnie, teraz dopiero społeczna mechanika działa z pełną mocą! Gombrowicz powiedziałby: forma zawsze w końcu zwycięża. A wraz z formą - dojrzałość... Na szczęście, markiza "ze strachu poroniła" (znowu patologia) i opatrzony dzieckiem Filibert wraca, jak przystało troskliwemu ojcu, do domu, "podczas gdy grzmot oklasków rozlegał się wśród widzów". Tym widzom