i Korea Północna - okazały większą skuteczność, zarówno jeśli chodzi o utrzymanie systemu represyjnego, jak i w zarządzaniu gospodarką państwową. Napotkały też mniejszy opór ze strony społeczeństwa w procesie komunistycznej przebudowy. Wszystkie inne reżymy komunistyczne znajdują się w różnych stadiach kryzysu. Ich próby stworzenia nowego systemu nie dały w efekcie żadnej nowatorskiej, wydajnej gospodarki, lecz przyczyniły się do wzrostu społecznego, a w niektórych przypadkach nawet politycznego niezadowolenia.<br> Tak więc, w obliczu pogłębiającego się powszechnego kryzysu komunizmu, jest rzeczą właściwą sformułować ostateczną diagnozę jego historycznych osiągnięć i prognozę perspektyw na następne stulecie.<br><br>&lt;tit&gt;Rozdział 22<br><br>BILANS DZIEJOWY&lt;/&gt;<br><br> Powszechny kryzys komunizmu głęboko tkwi korzeniami w