boskiej natury jest zdeterminowane do tego, aby istniało i działało w określony sposób". Także akty woli ludzkiej są zdeterminowane: &lt;page nr=136&gt; &lt;q&gt;"... one tryskają z człowieka z tą samą koniecznością, z jaką z trójkąta tryskają jego własności". U Leibniza idea "rozumności"&lt;/&gt; jest bardziej tolerancyjna. Trudno oczywiście o kompromis między tymi ideami.<br>Zatrzymajmy się obecnie nad Spinozą.<br>Właściwie nie powinno u niego pojawić się pojęcie wolności. Fragmenty jego Etyki poświęcone sprawie wolności woli eliminują to pojęcie w sposób konsekwentny i radykalny. Mimo to jednak w pewnym momencie w jego filozofii, ściśle: w jego Traktacie, natrafiamy na myśli o "wolności prawdziwej", do której możemy dotrzeć poprzez