w podsumowaniu wyników swojej podróży powiada, że chociaż niemal wszystkie jego przekonania uległy zniszczeniu wskutek zetknięcia się z olbrzymią różnorodnością ludzkich wierzeń, namiętności i przyzwyczajeń - jedno zdołał ocalić. A tym jednym jest przekonanie o podobieństwie ludzkiej natury, niezależnie od rasy, religii i języka, o tym samym poczuciu moralnym i podobnej ocenie dobra i zła - czy to w Europie, czy w Chinach czy na wyspach Polinezji. Czyżby ludzie typu Huxleya byli ostatnimi i niegodnymi spadkobiercami europejskiej tradycji. Czyżby ich sąd był ostatnim ze złudzeń starego świata, słabym i zniekształconym odbiciem niepowrotnej fali humanizmu. I czy w takim razie na tępienie ludzi w