w gwiazdach istnieją jej inne, nie świecące, a więc niewidoczne formy. Materię taką, nazywaną ciemną, mogą tworzyć rozsiane we Wszechświecie czarne dziury bądź pewne hipotetyczne cząstki elementarne. Wiek Wszechświata, wyliczony dla znanej wartości stałej Hubble'a i gęstości krytycznej materii, wynosi w grubym przybliżeniu 15 mld lat. Liczbę tę, która już od dłuższego czasu funkcjonuje w literaturze naukowej, skonfrontować należy z rozważaniami innej zupełnie natury. Na początku Wszechświata był wodór, a cięższe pierwiastki: węgiel, tlen, azot itd., zostały zsyntetyzowane dopiero w gwiazdach, które wypaliwszy się wybuchały, wyrzucając w przestrzeń popioły. Życie właśnie z tych popiołów powstało. Badania składu chemicznego gwiazd pozwalają ocenić, jak długo