w okresie stalinowskim, rozwijanym zaś po Październiku przez oświatę powszechną, masowe czytelnictwo, teatr, kino, a zwłaszcza telewizję. Dzięki nim następuje integracja kulturalna kraju, obejmująca również i wieś. Zanikają dialekty wiejskie i stare gwary miejskie, rozwijają się natomiast żargony, języki zawodowe, środowiskowe, subkulturowe. Niemal wszyscy mówią językiem tzw. ogólnym, lecz daleko odbiegającym od polszczyzny starointeligenckiej. Nie ma bardziej dobitnego dowodu na upadek dawnej inteligencji aniżeli fakt, że przestaje być ona dysponentem języka ogólnonarodowego. Jego mocodawcą przestaje być zdegradowana warstwa społeczna, stają się nim w niespotykanym przedtem stopniu i zasięgu masowe środki przekazu oraz anonimowe siły. Dzisiejszy literat i nauczyciel znacznie mniej decydują