z pokładającymi się giętkimi gałęziami, rzadko do około 3 m wys. K. ciemna, czarniawa, łuskowata. Ig. po 2, ciemnozielone, bez nalotu lub tylko z niewyraźnym nalotem w liniach aparatów szparkowych, krótkie (3­8 cm dł.), proste lub nieznacznie skręcone, gęsto osadzone na gałązkach. Szysz. niewielkie (2­6 cm dł.), prostopadle odstające od pędów, dojrzałe ciemnobrązowe lub czekoladowe, o tarczkach płaskich lub nieznacznie wypukłych, z piramidką usytuowaną pośrodku, często popielatą z ciemniejszą obwódką.<br>Wyst. - góry pd. i środk. Europy (do 2500 m n.p.m.), zwykle na glebach wapiennych, ale również na torfowiskach; w Polsce w Tatrach (1500­1800 m nad p