już tylko Puławy Czartoryskich.<br>Zamożna szlachta spędzała czas w swych majątkach, parę razy do roku zjeżdżając się w większym mieście dla zabaw towarzyskich i interesów majątkowych. Stąd nawrót sarmatyzmu zarówno w stroju, jak i sposobie bycia, wyraźny zwłaszcza na głuchej prowincji. Lecz już ok. 1800 r. Warszawa odzyskała swą rangę ośrodka życia umysłowego, a od 1807 również politycznego. Nowe ogniska kultury to w XIX w. Wilno i Krzemieniec. W salonach wielkich miast bierze znów górę kosmopolityzm.<br>Kontusz staje się rzadkością, by wreszcie zniknąć zupełnie. Francuski szampan wypiera na zabawach tradycyjnego węgrzyna. Francuszczyzna w dobie napoleońskiej panuje już nie tylko w salonach