powiatach procent ten był już dużo niższy, rozpoczęta zaś ewolucja pobudzała właścicieli ziemskich do dalszych reform, w szczególności do zastępowania pańszczyzny robotnikiem najemnym.<br>Następowały zmiany i w zakresie hodowli. Sprawniejszy koń zaczynał zastępować wołu przy uprawie roli. Dwie trzecie koni i cztery piąte wołów pozostawało jeszcze w rękach chłopów, odrabiających pańszczyznę sprzężajną. Stopniowo jednak ziemiaństwo zaopatrywało się we własny sprzężaj; w zachodniej części kraju w połowie stulecia 50-70% koni należało już do folwarków. Pogłowie owiec ( 25) wzrosło w latach pięćdziesiątych do 3,8 mln sztuk i były to już przeważnie owce rasowe, cienkowełniste.<br>Hodowla ta pozostawała wyłącznie domeną dworów, hodowla