zdrada. W Mazepie początkowo uderza przyjazność atmosfery wokół zamku - otacza go malowniczy ogród: rzeczułka, topola, droga lipowa i słowik pod oknami. Tym mocniejszy będzie kontrast narastającej tragedii. Przytulny jest pokój Amelii: sypialna alkowa, firanki i wyjście na "brzozą płaczącą okryty, liliami ubrany" balkon; miła kameralność kontrastem podkreśla okrucieństwo sceny zamurowywania pazia. W przestrzeń zamku - czy będzie nią mroczna komnata, czy jasno oświecona sala zamkowa - są wpisane zło i zbrodnia.<br>Duch zamku jest złowieszczy - bo jest on naraz symbolem władzy, walki o władzę, i statycznej trwałości, górującej nad ulotnym życiem człowieka. Stąd jego moc, osobliwie "duchowa" potęga. Człowiek nie zmieni jego istoty