Wpływ na eliminację z programu nauczania przedmiotów mogących wzbogacać ogólną wiedzę humanistyczną (filozofia, historia sztuki i kultury, nauki społeczne etc.) ma także system narzucony przez Kartę Nauczyciela. Nie przewiduje ona właściwie statusu nauczyciela niepełnoetatowego, więc trudno jest znaleźć specjalistę do przedmiotów funkcjonujących - o ile w ogóle - w zakresie nie zapewniającym pełnego pensum. W mniejszych ośrodkach, a nawet miastach pozaakademickich jest to właściwie regułą. Polskie szkoły średnie i wyższe realizują wciąż anachroniczny, pozytywistyczny model kształcenia wąskospecjalistycznego, z preferencją dla dyscyplin ścisłych i nauk przyrodniczych. Bezpośrednio po wojnie kształtował się on pod wpływem wulgarnego materializmu wyznawanego przez część radykalnie lewicowych inteligentów, decydujących wówczas