zdjęty zostanie cały utwór. Ale jakiż idylliczny byłby świat cenzury, gdyby obowiązywały w nim tylko takie, choćby najsurowsze ale wyraźnie określone kryteria! W praktyce ustrzec się nieprawomyślności jest znacznie trudniej. W pewnych okresach, w pewnych województwach (sic!), w zetknięciu z pewnymi cenzorami czy redaktorami okazuje się np., że: nie wolno pisać zbyt dociekliwie o faszyzmie, bo może to wyglądać na aluzję; nie wolno wymieniać nazwiska pisarza czy uczonego żyjącego na emigracji; nie wolno poświęcać zbyt wiele uwagi historii powstań narodowych w zaborze rosyjskim; nie wolno przedstawiać zbyt śmiałych scen erotycznych; nie wolno krytykować autorów powieści milicyjnych i szpiegowskich; nie wolno wychwalać