stawkę, którą był on sam. Gombrowicz w żadnej filozofii nie szukał oparcia, ale tylko i wyłącznie trampoliny. Po to - mniemał - istnieją reguły, aby umożliwiać wyjątki. Użyteczność systemów zasadza się na tym, że - zakreślając myśli i odczuwaniu granice - odsłaniają to, co się poza tymi granicami znajduje... albo raczej wytwarza.<br>Można by pokusić się o odtworzenie tej postawy. Kiedy opieram się na myśli gotowej - powiada jakby Gombrowicz - odczuwam najpierw ulgę.<br>Wszystko, co się we mnie burzyło, znalazło miejsce i porządek. Lecz cóż to? Pojawia się jakiś niepokorny gust, dziwaczna skłonność, heretycka nostalgia... Czyżbym miał je poskromić lub odrzucić? Chrześcijaninowi nie wolno grzeszyć, psychoanalitykowi