starannie rozdzielałem. Nicola nie był sławny, i jego nazwisko dużo znaczyło jedynie dla grona przyjaciół, bo nawet jego korespondencje i artykuły, rozsiane po różnych pismach, najwyżej zastanawiały enigmatycznym sposobem myślenia. A przecie jego myśl, kształcona na myślicielach Grecji, zawsze przebywała w dziedzinie publicznej i starała się określić obowiązki humanisty wobec polis. Jego życie jest przykładem zmagań z polityką w chaotycznym dwudziestym wieku, coraz to popadającą w niewolę ideologii. Chiaromonte miał wyostrzone poczucie historyczności i historii, ale wszelkie ideologie odrzucał. Przeciwnik włoskiego faszyzmu, wyemigrował z Włoch. Wziął udział w wojnie w Hiszpanii po stronie republikańskiej, jako lotnik eskadry Malraux, ale nie opowiadał